Στην προσπάθεια για να μείνει έγκυος μία γυναίκα, ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες που επηρεάζουν το αποτέλεσμα είναι η ποιότητα των ωαρίων της. Η υγεία του ωαρίου είναι βασική προϋπόθεση για να μπορέσει αυτό να γονιμοποιηθεί φυσιολογικά και να σχηματίσει ένα υγιές έμβρυο, που με τη σειρά του θα οδηγήσει στη γέννηση ενός υγιούς παιδιού.
Η επίδραση της ηλικίας στην ποιότητα του ωαρίου είναι μία από τις πιο σημαντικές αιτίες που αναγνωρίζουμε σήμερα. Παράλληλα, ο τρόπος ζωής, όπως και η διατροφή είναι μερικές ακόμη από τις αιτίες που επηρεάζουν τη λειτουργία των ωοθηκών και την ποιότητα των ωαρίων. Ας δούμε με μεγαλύτερη λεπτομέρεια πως επηρεάζεται ένα ωάριο από τις παραπάνω παραμέτρους και με ποιους τρόπους μπορεί να βελτιωθεί.
Ο αριθμός των ωαρίων με τα οποία γεννιέται μια γυναίκα είναι συγκεκριμένος. Με την πάροδο της ηλικίας ο αριθμός των αποθεμάτων σε ωάρια μικραίνει, ενώ άλλοι παράγοντες από το περιβάλλον που έχουν σχέση με τον τρόπο ζωής, αρχίζουν σιγά σιγά να λειτουργούν αθροιστικά και να επηρεάζουν αρνητικά τη λειτουργία των ωοθηκών. Το πρώτο μεγάλο βήμα προς την ενίσχυση των ωαρίων είναι η υιοθέτηση ενός υγιούς τρόπου ζωής. Προτεραιότητα σε αυτήν την κατεύθυνση έχει η διατήρηση ενός φυσιολογικού βάρους, καθώς τόσο τα επιπλέον κιλά, όσο και τα λιγότερα του φυσιολογικού δυσκολεύουν την λειτουργία των ωοθηκών. Η συστηματική άσκηση βοηθά σημαντικά στην διατήρηση του βάρους, με την προϋπόθεση ότι δεν είναι εξαντλητική. Η άσκηση γιόγκα ή πιλάτες, είναι μορφές άσκησης ιδιαίτερα αποτελεσματικές.
Η διαχείριση του άγχους είναι επίσης σημαντική στην προσπάθεια για ενίσχυση της λειτουργίας των ωοθηκών και της ποιότητας των ωαρίων. Έχει παρατηρηθεί ότι γυναίκες που βιώνουν υψηλά επίπεδα στρες χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να μείνουν έγκυες, όπως επίσης ότι η συνεχής έκθεση των ωαρίων σε ένα περιβάλλον από στρεσογόνους παράγοντες μπορεί να τα αποδυναμώνει. Η σωστή διαχείριση των στρεσογόνων παραγόντων μέσα από κατάλληλη υποστήριξη γίνεται προτεραιότητα. Οτιδήποτε συμβάλλει στην καλύτερη οργάνωση και οχύρωση του εαυτού μας απέναντι στο καθημερινό στρες πρέπει να υιοθετείται, από τις ήπιες μορφές άσκησης και την επαφή με τη φύση, μέχρι τις όποιες ευχάριστες ψυχαγωγικές δραστηριότητες για τον καθένα.
Άλλοι σημαντικοί παράγοντες που επηρεάζουν την ποιότητα των ωαρίων είναι ο καπνός και το αλκοόλ. Υπάρχουν πλέον αδιαμφισβήτητα δεδομένα σχετικά με την αρνητική επίδραση που έχει το κάπνισμα στην ποιότητα των ωαρίων, αλλά και στα αποθέματα των ωοθηκών. Έγκαιρη διακοπή του καπνίσματος βοηθά στην ανάκαμψη της λειτουργίας των ωοθηκών και στη δημιουργία ενός υγιούς περιβάλλοντος για την ωρίμανση των ωαρίων. Αντίστοιχα, η χρήση του αλκοόλ πρέπει να είναι περιορισμένη στο ελάχιστο, καθώς η συστηματική έκθεση στο αλκοόλ μπορεί να λειτουργήσει αρνητικά στη λειτουργία των ωαρίων.
Μια υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή είναι επίσης σημαντική στην ενίσχυση των ωαρίων μιας γυναίκας. Η συστηματική κατανάλωση φρούτων, λαχανικών και ξηρών καρπών, όπως και ο περιορισμός των ζωικών λιπαρών, του αλατιού και των επεξεργασμένων τροφών συμβάλλουν στην εύρυθμη λειτουργία του σώματος και κατά επέκταση στην λειτουργία των ωοθηκών και των ωαρίων.
Εξίσου σημαντική με μια υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή είναι και η λήψη συμπληρωμάτων με ενισχυτική δράση στην ποιότητα των ωαρίων. Μεταξύ των βιταμινών που έχουν μελετηθεί και βρεθεί να βελτιώνουν την ποιότητα των ωαρίων συμπεριλαμβάνονται το συνένζυμο Q10, η μελατονίνη και η αργινίνη. Σημαντική φαίνεται να είναι επίσης και η δράση της μυο-ινοσιτόλης, η οποία βοηθά στην ωρίμανση των ωαρίων, αλλά και στον μεταβολισμό της ινσουλίνης.
Ο κ. Νίκος Χριστοφορίδης,MD, MRCOG, DFFP, είναι Μαιευτήρας – Γυναικολόγος με εξειδίκευση στη διερεύνηση και θεραπεία της υπογονιμότητας και την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Είναι επιστημονικός υπεύθυνος της Μονάδας Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής, Embryolab.
*Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Glow, Μάιος 2019
